Patty blogt

24 januari 2022

Kunst en kerk als uitdrukking van Het Hogere

Nu sinds het begin van de coronapandemie kunst en cultuur zwaar onder druk staat, proberen steeds meer culturele instellingen te zoeken naar de mazen in de wet. Kapsalons, yoga, hersengymnastiek, alles komt voorbij om politici duidelijk te maken dat het één niet zonder het ander kan.

Adam en Eva

Kunst en cultuur maken onlosmakelijk deel uit van onze maatschappij en geeft het leven glans, diepgang, context. Het zorgt voor verbinding en discussie. Heel logisch voor de cultuursector zelf, waaronder ik ook onze organisatie met bijna 100 kerken schaar, maar niet zo vanzelfsprekend voor diegenen die denken zonder te kunnen of liever een Cd’tje opzetten en zich niet realiseren dat kunst in onze poriën zit. Zelfs dat Cd’tje is ooit door musici en componisten vervaardigd en hoe mooi ook in je huiskamer, het haalt het niet bij de beleving tijdens een live uitvoering.

Met grote belangstelling heb ik de actie van De Balie gevolgd waarbij zij zich inschreven als kerk om aan te geven dat ook zij bijdragen aan zingeving, spiritualiteit en verruiming van de geest. Zoals Teun van de Keuken 23 januari in de Volkskrant schreef, maakt kunst deel uit van het ongrijpbare en het hogere. Al eeuwenlang zijn kunst en kerk met elkaar verbonden. Beeldende kunst en muziek waren niet alleen bedoeld om de gelovige te helpen in het begrijpen en beleven van Het Woord, maar hielpen ook om schoonheid en troost te bieden. Dat de rijken en machtigen dit bekostigden was geen onderwerp van discussie. Hoe mooier de kerk, hoe meer dat ook weer afstraalde op de opdrachtgever die dat vervolgens weer mee kon nemen op de Dag des Oordeels. Macht en mecenaat gingen hand in hand, gaven ruimte aan gevestigde kunstenaars en jong talent. Zij beseften de kracht van kunst. Niet dat dit altijd zorgde voor pais en vree, maar toch, waar zouden we zijn zonder het Lam Gods van Van Eyck, zonder de Stanza di Rafael, zonder Monteverdi, Bach, Mozart en al die kunstenaars die hun inspiratie vonden in het geloof of zich juist daartegen verzetten. Bocaccio en Camus zijn tijdens deze pandemie al veel voorbij gekomen, vertellingen en literatuur als spiegel en tegengif tegelijkertijd in crisistijd.

De stap van De Balie was daarom een logische, nu het gebouw nog. Hoe mooi zou het zijn als De Balie en Stichting Oude Groninger Kerken elkaar kunnen vinden in een op gezette tijden gezamenlijke programmering, om kunst en kerk, zingeving en debat, muziek en het woord bijeen te brengen.


Patty Wageman
Directeur Stichting Oude Groninger Kerken

Afbeelding: De zondeval. Deze voorstelling in de kerk van Middelstum is geïnspireerd op het werk van Albrecht Dürer.